Đôi mắt mầu thiên thanh

*

Anh nhẹ bước, vườn thu chiều phai nắng

Mong manh giọt sương,

chiếc lá rụng đường xưa

Em có nhớ ngày nào,

mình dạo bước dưới mưa

Bởi xuân sớm nên cỏ hoa bừng nở

Em xinh tươi, sóng mắt nhìn rạng rỡ

Cho anh ngỡ ngàng!

Ôi đôi mắt mầu thiên thanh!

Đôi môi em

như Anh đào vừa chín mọng trĩu cành              

Trong nắng sớm ngọt ngào,

lắng sâu,

ôi! cám dỗ

Em cất tiếng, mà anh thì cứ ngỡ

Những âm thanh nồng nàn, êm dịu cõi mơ tiên

Có nhớ không em?

 hãy nhớ mãi đừng quên

Như sâu thẳm lòng anh !

có phút nào nguôi nhung nhớ?

Hình bóng em yêu, của ngày xưa muôn thuở

Với ánh mắt dịu hiền, mang cả khoảng trời xanh

Trở về bên anh! Hãy trở lại với anh

Dù ngày tháng cách xa và núi sông vời vợi

Anh vẫn đợi! em ơi anh vẫn đợi

Ngày em về bên anh, với đôi mắt mầu xanh.

Như bầu trời vẫn thắm sắc thiên thanh.

Bản dịch của TQtrung

Tại sao tôi dịch "Ánh mắt em mầu xanh da trời"
Bài thơ có nguyên gốc từ một bài hát Ucraina chuyển lời Nga và được anh Tuấn Linh ( một người bạn cùng trường TSQ Nguyễn Văn Trỗi với người viết) chuyển dịch sang tiếng Việt, với tựa đề gốc : ВЗГЛЯД ТВОЙ ВАСИЛЬКОВЫЙ "Ánh mắt em mầu xanh da trời"
Bài hát này đã được các nghệ sỹ Việt nam chuyển lời ca khúc và hát trong những năm 60, 70 của thế kỷ trước, nó đã để lại những dấu ấn sâu đậm trong lòng các chàng trai, cô gái Việt vì một tình yêu đẹp, trong sáng. Cho đến khi tuổi già xế bóng, kỷ niệm ùa về làm những tâm hồn tưởng chừng khô héo lại ngập tràn trong tươi mát mùa xuân, họ yêu cầu, họ thách đố nhau một cách đáng yêu để chuyển thể ca từ ngoại quốc thành những vần thơ mang trọn vẹn tình ý Việt.
Với tôi, khi đọc lời dịch của Tuấn Linh, một sự đồng cảm sâu sắc và da diết chợt bùng lên như ngon lửa nhỏ của ký ức. Người làm ca khúc từ một phương trời xa xôi, nhưng ý tình lại rất gần gũi với tâm hồn Việt, cũng là một mối tình cách trở, cũng là niềm nhớ thương sâu lắng, với những mong mỏi đời thường. Khi yêu, ai cũng muốn biến người mình yêu thành thiên thần, bất chợt một cái nhìn sâu vào mắt nhau cũng có thể tưởng như gửi gắm vào đó cả một khoảng trời xanh vời vợi yêu thương. Khi yêu, một giọng nói nhỏ nhẹ của người tình cũng để lại trong trí tưởng ta những rung động thần diệu, như tiếng đàn ca của một dàn nhạc thiên thần, để rồi khi xa vắng, ta nghe đâu đó trong tâm tưởng những âm thanh có hồn thiên thai đó hiển hiện, để rồi trào dâng nỗi nhớ thương khôn cùng, chỉ muốn đánh đổi tất cả chỉ để một lần lại được gặp em.
Ai đã từng trong hoàn cảnh đó cũng sẽ tìm thấy sự đồng cảm với tác giả ca khúc. Và với một tuyến ca từ như vậy, sự thăng hoa thành ngôn ngữ thơ Việt là điều tất yếu, với những tâm hồn nhạy cảm và đồng điệu. Với tôi cũng vậy, tôi muốn chia sẻ cảm xúc với mọi người, bằng những vần thơ đơn sơ để thể hiện tình ý đó.
Có một điều không thể không nói, đó là có một lý do khá tế nhị. Khi nghe lại bản chuyển dịch ca từ của Nghệ sỹ Trung Kiên, so sánh với bản chuyển ngữ của Đại tá Tuấn Linh, tôi nhận ra một điều, từ ca từ cho đến tiêu đề của bản nhạc của ông Trung Kiên đều mang nặng ý riêng, hay cảm nhận chủ quan của ông, mà cũng có thể là một kỷ niệm của riêng ông mà thôi, bản dịch khá xa rời nguyên bản, do đó tôi thử chuyển dịch lại, với nguyên tắc theo sát bản gốc, hy vọng truyền tải được phần nào tâm tư tình cảm của tác giả đến với người đọc Việt. Trung thực, đó chính là điều tôi muốn.
Tuy nhiên, giữa mong muốn và thực hiện không phải dễ. Điều mà tôi chưa vừa lòng nhất trong bản dịch thơ của mình, đó chính là một hình ảnh đẹp trong nguyên bản, hình ảnh gợi cảm nhất, có cả thanh, cả vị, có cả mầu sắc, đó là chi tiết đôi môi người đẹp ngọt thắm vị mật ong, hình ảnh đẹp lắm, ví đôi môi nàng như quả chín mà thơm ngọt vị mật ong thì lãng mạn lắm. Vậy mà khi tìm tứ, đặt vần mình lại không đưa vào được, thật đáng tiếc.
Nhân đây xin nói thêm về một bản diễn dịch khác của anh Hoàng Giang, chúng tôi đều học cùng trường và cùng gặp nhau trên blog Trangtho
Tôi được đọc bản dịch thơ với tựa đề " Ánh mắt màu xanh da trời" của Hoàng Giang được anh đăng trên Trang thơ. Mặc dù được biết bài thơ này HG làm để đáp lại lời mời của TL (tác giả lời dịch) nhưng khi đọc bài thơ này, phải nói là HG đã thành công, bài thơ của anh hay, mang được tình ý của bản gốc, câu thơ trau chuốt mà không lố, đăc biệt hơi thơ có chút vô thực, đôi khi bay bổng đầy trí tưởng tượng. Tôi đã rất thích bài thơ của anh, khi viết bài thơ của mình, tôi có một phần thành ý như một lời đồng cảm với tài năng của người bạn thơ này và giới thiệu với bạn đọc blog: hãy đọc thơ HG, và các tác giả khác trên TT, để lắng đọng cùng anh, trong một cõi giới mới, mê đắm và lãng bãng hơi....men! à.. hơi sương! hehehe!
Phụ lục
Bản chuyển ngữ từ tiếng Nga của Tuấn Linh

ВЗГЛЯД ТВОЙ ВАСИЛЬКОВЫЙ

Ánh mắt (của )em mầu xanh da trờiTheo: A. Dragomiretskaya
Music: Sabadash S.
1. Lời 1:
Я иду багряным садом,
Anh (đang) đi (trong) vưòn cây đỏ thắm(rực)
Опавший лист в тумане белом.
(một) Chiếc lá (đã) rơi (rụng) (trong) màn sương trắng
Помнишь, здесь бродили рядом,
(Em) có (còn)nhớ ,nơi đây (đôi ta đã) dạo quanh (lang thang) cạnh (cùng,bên)nhau
Когда вокруг весна кипела!
Khi (ấy) mùa xuân sôi sục (bừng nở) xung quanh
Припев: (Điệp khúc)
Взгляд твой нежный, васильковый,
Ánh mắt (cái nhìn ) (của) em âu yếm(dịu dàng),xanh da trời
Словно вишня спелая - уста,
Miệng,(em) tựa như (dường như, giống như )qủa anh đào chín
Говор тихий, родниковый,
Giọng nói (của em) êm dịu (nhẹ nhàng, khe khẽ) như nguồn, (mạch) nước
Не забыть мне тебя никогда.
Anh ko (thể) quên em,ko bao giờ
2. Lời 2:
Не забыть мне эти ночи
Anh ko (thể) quên những đêm ấy
И сладость губ твоих медовых,
Và (với,cùng) vị ngọt mật ong đôi môi của em
И теперь так сердце хочет
Và giờ đây trái tim (anh) sao khao khát (mong muốn)
Твои глаза увидеть снова.
Một lần nữa (được) (nhìn) thấy đôi mắt (của) em
Припев (Điệp khúc/hát lại ĐK ở trên)
3.Lời 3
Дни идут, проходят годы.
Ngày (đang ) trôi đi, năm cũng đang) đi qua
Душа зовет: вернись, родная!
Tâm hồn (anh) (đang) gọi : hãy trở về, em yêu
Буду ждать сквозь все невзгоды!
(Anh) sẽ đợi mặc (xuyên qua) mọi tai ương (nghịch cảnh,sóng gió, gian truân)
Ты вновь придешь, я это знаю.
Em sẽ lại đến, anh biết điều này

Bản tiếng Nga và lời ca khúc tiếng Ucraina và tiếng Việt của NS Trung Kiên
Lời Nga
ВЗГЛЯД ТВОЙ ВАСИЛЬКОВЫЙ
(ОЧI ВОЛОШКОВI)
Музыка: С. Сабадаша (Украина)
Слова: А. Драгомирецкого
Pусский текст: В. Семернина
ВЗГЛЯД ТВОЙ ВАСИЛЬКОВЫЙ
(ОЧI ВОЛОШКОВI)
Музыка: С. Сабадаша (Украина)
Слова: А. Драгомирецкого
Pусский текст: В. Семернина
1. Я иду багряным садом,
Опавший лист в тумане белом.
Помнишь, здесь бродили рядом,
Когда вокруг весна кипела!
Припев:
Взгляд твой нежный, васильковый,
Словно вишня спелая - уста,
Говор тихий, родниковый, -
Не забыть мне тебя никогда.
2. Не забыть мне эти ночи
И сладость губ твоих медовых,
И теперь так сердце хочет
Твои глаза увидеть снова.

Припев
3. Дни идут, проходят годы.
Душа зовет: вернись, родная!
Буду ждать сквозь все невзгоды!
Ты вновь придешь, я это знаю.
Припев:
Взгляд твой нежный, васильковый,
Словно вишня спелая - уста,
Говор тихий, родниковый, -
Не забыть мне тебя никогда!

Lời Việt
Đôi Mắt Màu Hạt Dẻ
Nhạc: Ukraina
Lời Việt: Trung Kiên

Xuân dần qua hè về trong nắng vàng
Màn sương trắng buông phủ trên những cành hoa
Tâm hồn ta niềm mơ ước rực cháy
lòng ta nhớ mãi đôi mắt bao mến thương
Ôi trong ánh mắt bóng dáng cuộc đời
Dòng sông xưa mát trong in bóng mây trời
Ôi trong ánh mắt thân thương trìu mến
Đọng lại nơi nao xa xăm bóng hình ai
Theo thời gian từng ngày tháng lướt trôi
lòng vẫn ước mơ hạnh phúc cho lứa đôi
Vẫn chờ mong một mùa xuân rực rỡ
tình ta mãi mãi đẹp như muôn ý thơ
Ôi trong ánh mắt bóng dáng cuộc đời
Dòng sông xưa mát trong in bóng mây trời
Ôi trong ánh mắt thân thương trìu mến
Đọng lại nơi nao xa xăm bóng hình ai.